قانون مسعودی اثر کیست

قانون مسعودی اثر کیست را از این سایت دریافت کنید.

قانون مسعودی

قانون مسعودی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

قانون مسعودی یا القانون المسعودی فی الھیئة والنجوم یکی از تألیفات ابوریحان محمد بن احمد بیرونی است۔

متن کتاب[ویرایش]

قانون مسعودی، کتاب دیگر ابوریحان بیرونی که آنھم از اُمّھات کتب در تمدن اسلامی ایران شمردہ می شود کتاب مشھور او قانون مسعودی است شامل یازدہ باب که ھر باب یفصول متعدد تقسیم می شود۔ این کتاب حکم دائرۃ المعارف بزرگی از علوم ریاضی و ھیئت و نجوم دارد و در آن نسبت باطلاعات قدما اضافات بسیار موجود است۔ قانون مسعودی برای سلطان مسعود غزنوی نوشته و بنام او نامیدہ شدہ است۔ کارلونالینو [۱] دربارۂ این کتاب و محتوای آن توضیحات سودمندی دادہ است۔[۲] در قانون مسعودی دربارۂ:

مبادی علم ھیئت۔

تواریخ اُمم مختلف و استخراج بعضی از آنھا از بعض دیگر۔

حساب مثلث مخصوصاً مثلثات کروی۔

دوائر کرۂ سماوی واحداثیاتِ ناشی از آن، و آنچه بسبب حرکت ظاھری روزانهٔ کرۂ آسمان بر گرد زمین از مطالع بروج در فلک مستقیم و در شھرھا و وسعت مشرقھا و مغربھا و ارتفاعھای خورشید در اقالیم مختلف، حادث می گردد، و شناسائی عرض ھای بلاد بوسیلهٔ سایه ھای مقیاسھا و نظایر آن، صورت زمین و ابعاد و کیفیت اندازہ گیری طولھای شھرھا و مسافت میان دو شھر که طول و عرض آنھا معلوم باشد و سمت قبله و مسائل مختلفی که مربوط باشد بطولھا و عرضھای جغرافیائی و تقسیم زمین باقلیم ھاو اوضاع شھرھایی که بطول و عرض خود معروفند۔

حرکات آفتاب و کیفیت تبیین آنھا با شکل ھندسی۔

حرکات ماہ و توضیح آنھا با شکل ھندسی و بیان اختلافات مناظر ماہ در ارتفاع و طول و عرض۔

اتصالات نیّرین یعنی خورشید و ماہ و کسوفھای آنھا و حساب رؤیت ھلال۔

کواکب ثابته و منازل ماہ در آنھا۔

حرکات کواکب خمسهٔ متحیرہ (یعنی سیارات) در طول و عرض و بیان آن بشکل ھندسی، و استقامت و رُجوع آنھا و فاصلهٔ ھر یک ازآنھا از زمین و اندازۂ جِرم آبھا و ظھور (آشکاری) و خفا (پنھانی) و سِترْ (پوشیدگی) آنھا۔

مسائلی از حساب مثلثات کروی و علم ھیئت کروی مربوط به اموری که اصحاب احکام نجوم بدانھا احتیاج دارند، بحث شدہ است۔[۳]

جستارهای وابسته[ویرایش]

سلطان مسعود غزنوی ابوریحان بیرونی

پیوند به بیرون[ویرایش]

دکتر ذبیح اللہ صفا: احوال و آثار ابو ریحان بیرونی، چاپخانهٔ مؤسسهٔ انتشارات و چاپ دانشگاہ تھران، ۱۳۵۲ ش۔

منابع[ویرایش]

↑ Carlo Alfonso Nallino، مسشرق اطالوی (۱۸۷۲ ـ ۱۹۳۸ میلادی)

↑ علم الفلکی، خلاصهٔ سخنرانیھای نالینو در دانشگاہ مصر، طبع روم، ۱۹۱۱ میلادی، ص ۳۸ ـ ۴۰۔

↑ دکتر ذبیح اللہ صفا: احوال و آثار ابو ریحان بیرونی، ص ۹۵ـ ۹۶۔

نهفتن نبو ابوریحان بیرونی کتاب‌شناسی کتاب‌ها دیگر

بیرونی (دهانه) دانشگاه البیرونی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران داروسازی ابوریحان رصدخانه ابوریحان بیرونی چهارطاقی دانشمند ایرانی

• ویکی‌گفتاورد

رده: ابوریحان بیرونی

منبع مطلب : fa.wikipedia.org

«قانون مسعودی»؛ دایره المعارف بزرگ نجومی ابوریحان بیرونی معرفی شد

استانها / خراسان رضوی ۲۲:۵۱ ۱۴۰۰-۶-۱۶ ۰ ۰

«قانون مسعودی»؛ دایره المعارف بزرگ نجومی ابوریحان بیرونی معرفی شد

همزمان با روز بزرگداشت ابوریحان بیرونی، حکیم و دانشمند شهیر ایرانی، نود و چهارمین برنامه سه‌شنبه‌های علمی - فرهنگی آستان قدس رضوی به معرفی قدیمی‌ترین نسخه «قانون مسعودی»؛ دایره المعارف بزرگ نجومی اثر این اندیشمند قرن چهارم هجری قمری اختصاص پیدا کرد.

به گزارش خبرگزاری فارس از مشهد به نقل از آستان‌نیوز، همزمان با روز بزرگداشت ابوریحان بیرونی، حکیم و دانشمند شهیر ایرانی، نود و چهارمین برنامه سه‌شنبه‌های علمی - فرهنگی آستان قدس رضوی به معرفی قدیمی‌ترین نسخه «قانون مسعودی»؛ دایره المعارف بزرگ نجومی اثر این اندیشمند قرن چهارم هجری قمری اختصاص پیدا کرد.

پژوهشگر علوم اسلامی در این نشست وبیناری اظهارکرد: تسلط ابوریحان بیرونی به زبان‌های فارسی و عربی و آشنایی با زبان‌های یونانی و سریانی به او کمک کرد تا از علوم آن روزگار به‌خوبی بهره بگیرد و به دانش خویش بیفزاید.

حمیدرضا محمدخانی به جسارت ابوریحان در تحقیق‌های علمی اشاره کرد و افزود: این دانشمند برای خلق نظریه‌های تازه، علوم دریافتی دانشمندان پیشین را مورد بررسی دوباره قرار می‌داد و برای تکمیل یافته‌های خویش به‌کار می‌گرفت.

وی با بیان اینکه در سده‌های پیشین که علم جدید هنوز ظهور و بروز نیافته بود، پیوستگی خاصی میان علم ریاضی و نجوم قرار داشت، افزود: یکی از مزایای دانشمندان گذشته سیر بین علوم متقدم بود و این آگاهی حلقه مفقوده کنونی به حساب می آید زیرا که علوم مترتب بر هم هستند و وقفه بین آن باعث عدم درک درست ادامه علم‌ها می‌شود.

این پژوهشگر علوم اسلامی از کتاب قانون مسعودی به عنوان اثر این دانشمند پرآوازه نام برد که در آن به مبانی نجوم و هیأت قدیم یا گاه‌شماری طول روز، ماه و سال و به طور کلی تاریخ قمری و استخراج تقویم اشاره دارد.

محمدخانی تصریح کرد: این کتاب که به بحث‌های دیگری همچون مبانی رویت هلال ماه و محاسبه بین الطلوعین(فاصله زمانی از طلوع فجر و اذان صبح تا طلوع آفتاب) و طلوع شفق و فلق می‌پردازد و برای حساب کردن اذان صبح و مغرب و خسوف و کسوف نیز کاربرد دارد.

وی آثار و کتاب‌های برجای مانده از ابوریحان بیرونی را نشانی بر سرآمدی این دانشمند بر بزرگان علمی عصر خود عنوان کرد و گفت: ابوریحان بیرونی مباحث بسیاری را مطرح و نظریات جدیدی را بیان کرده که پیش از وی کسی به آن‌ها نپرداخته است.

۱۵ نسخه خطی از آثار بیرونی در کتابخانه مرکزی رضوی

در مرکز نسخ خطی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی نیز ۱۵ نسخه خطی از آثار ابوریحان بیرونی نگهداری می‌شود که یکی از نفیس‌ترین و کهن‌ترین نسخه‌های خطی این گنجینه، کتاب «قانون مسعودی» است.

«قانون مسعودی»، یک دایره المعارف بزرگ نجومی است که از ۱۱ مقاله تشکیل شده که هر مقاله دارای ابواب و فصولی راجع به مثلثات کروی، زمین و ابعاد آن، خورشید و ماه و سیارات است.

نسخه موجود در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی، مجلد دوم کتاب قانون مسعودی و از قدیمی‌ترین و جزو اولین نسخه‌های خطی موجود در ایران به شمار می‌رود.

روز سیزدهم شهریور بزرگداشت ابوریحان بیرونی، ریاضی‌دان، منجم، فیلسوف، جغرافیدان، داروشناس، کانی‌شناس، دین‌شناس و سیاح ایرانی، نام‌گذاری شده است.

انتهای پیام/ ۷۰۰۵۱

شما می توانید این مطلب را ویرایش نمایید

این مطلب را برای صفحه اول پیشنهاد کنید

حمیدرضا محمدخانی پژوهشگر علوم اسلامی قانون مسعودی

دایره المعارف بزرگ نجومی ابوریحان بیرونی

این خبر توسط افراد زیر ویرایش شده است

اخبار مرتبط

رونمایی از «دوستکامی»در موزه مردم‌شناسی

۱۷:۴۳ ۱۴۰۰-۶-۹

منبع مطلب : www.farsnews.ir